ถังดับเพลิงคืออะไร?
ถังดับเพลิงคืออุปกรณ์ดับเพลิงแบบมือถือ (Portable) ที่ใช้สำหรับระงับเหตุเพลิงไหม้ในระยะเริ่มต้น โดยภายในบรรจุสารดับเพลิงที่สามารถปล่อยออกมาได้ด้วยความดันเพื่อสกัดกั้นและดับไฟ
1. ประเภทของเพลิงไหม้ (Classes of Fire)
การเลือกใช้ถังดับเพลิงต้องตรงกับประเภทของเชื้อเพลิงเสมอ ซึ่งแบ่งออกเป็น 5 ประเภท:
- Class A (เชื้อเพลิงทั่วไป): ไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงของแข็ง เช่น ไม้ กระดาษ ผ้า ยาง พลาสติก
- Class B (เชื้อเพลิงเหลว): ไฟที่เกิดจากของเหลวและก๊าซที่ติดไฟได้ เช่น น้ำมันเบนซิน น้ำมันก๊าด แก๊สหุงต้ม สี ทินเนอร์
- Class C (ไฟฟ้า): ไฟที่เกิดจากอุปกรณ์ไฟฟ้า เช่น ไฟฟ้าลัดวงจร เครื่องใช้ไฟฟ้า สายไฟ
- Class D (เชื้อเพลิงโลหะ): ไฟที่เกิดจากโลหะไวไฟ เช่น แมกนีเซียม โซเดียม โพแทสเซียม
- Class K (น้ำมันประกอบอาหาร): ไฟที่เกิดจากน้ำมันหรือไขมันในครัว เช่น กระทะทอดน้ำมัน
2. ประเภทของถังดับเพลิง (แบ่งตามสารดับเพลิง)
เลือกประเภทของถัง สัญญาลักษณ์ของถัง สีถัง และระดับ Class ความสามารถในการควบคุมไฟ โดยข้อมูลแต่ละประเภทใช้ดับไฟแตกต่างกัน ซึ่งจะระบุไว้ clearly on the label ที่ข้างถัง
3. วิธีการใช้ถังดับเพลิง (เทคนิค P.A.S.S.)
จำง่ายๆ ด้วย acronym P.A.S.S.
- Pull (ดึง) : ดึงสลัก (Safety Pin) ออก
- Aim (เลง): ฐานของไฟ (ไม่ใช่ปลายเปลวไฟ)
- Squeeze (บีบ) : บีบคันบังคับ (Handle) เพื่อปล่อยสารดับเพลิง
- Sweep (กวาด) : กวาดสายยางไปมาที่ฐานของไฟจนไฟดับ
4. ข้อควรระวังและการบำรุงรักษา
- ตรวจสอบอย่างสม่ำเสมอ: ดูว่าเข็ม (Pressure Gauge) ชี้อยู่ในเขตสีเขียว (ใช้งานได้) หรือไม่
- ตรวจสอบอายุการใช้งาน: ถังดับเพลิงมีอายุการใช้งานปกติประมาณ 5-10 ปี (ตรวจสอบจากป้ายบนถัง) และต้องนำไปอัดใหม่ หลังจากใช้งานแล้ว
- ติดตั้งในตำแหน่งที่เห็นชัดและเอื้อมถึงง่าย ห่างจากแหล่งความร้อน
- อพยพออกก่อน: สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ ความปลอดภัยของชีวิต หากไฟลุกลามเกินควบคุม ให้รีบอพยพออกจากพื้นที่และโทรแจ้ง 191 ทันที
สรุปสำหรับการเลือกซื้อ
- บ้านและออฟฟิศทั่วไป: เลือก ถังผงเคมีแห้ง ABC ขนาด 2-5 kg
- ห้องครัว/ร้านอาหาร: ควรมี ถังดับเพลิง Class K โดยเฉพาะสำหรับดับน้ำมันที่ติดไฟ และอาจมีถังผงเคมีแห้ง ABC สำหรับจุดอื่น
- ห้องเซิร์ฟเวอร์หรือห้องที่มีอุปกรณ์ไฟฟ้าราคาแพง: เลือก ถัง CO2 หรือ ถังสารสะอาด (Clean Agent) เพื่อไม่ทำลายอุปกรณ์
คำแนะนำ:
สำหรับใช้ในบ้านหรือออฟฟิศทั่วไป ถังดับเพลิงชนิดผงเคมีแห้ง (ABC) เป็นตัวเลือกที่ดีที่สุดเพราะใช้งานได้กว้างขวางที่สุด