รายละเอียด:
เมทานอล (Methanol)
เมทานอล หรือที่รู้จักกันในชื่อ เมทิลแอลกอฮอล์ (Methyl Alcohol) หรือ Wood Alcohol เป็นแอลกอฮอล์ชนิดที่ง่ายที่สุด มีสูตรเคมีคือ CHOH เป็นของเหลวใส ระเหยง่าย ติดไฟได้ และมีกลิ่นเฉพาะตัวคล้ายกับเอทานอล (Ethanol หรือ เอทิลแอลกอฮอล์) แม้ว่าจะเป็นแอลกอฮอล์ชนิดหนึ่ง แต่เมทานอลเป็น สารพิษร้ายแรง การกลืนกินเข้าไปแม้เพียงเล็กน้อยสามารถทำให้ตาบอด ส่งผลให้อวัยวะภายในเสียหายถาวร และถึงขั้นเสียชีวิตได้ ห้ามใช้แทนเอทานอลในการบริโภคโดยเด็ดขาด
คุณสมบัติสำคัญ
สูตรเคมี: CH3OH
ลักษณะทางกายภาพ: ของเหลวใส ไม่มีสี
กลิ่น: มีกลิ่นเฉพาะตัว คล้ายเอทานอลแต่หวานกว่าบ้าง
จุดเดือด: 64.7 °C (ต่ำกว่าน้ำ จึงระเหยได้ง่าย)
การละลาย: ละลายได้ดีในน้ำ, เอทานอล, อีเทอร์ และตัวทำละลายอินทรีย์อื่นๆ
การติดไฟ: ติดไฟได้ง่ายมาก ไอของมันหนักกว่าอากาศและสามารถลอยไปจุดประกายด้วยเปลวไฟหรือประกายไฟได้
ความเป็นพิษ: มีความเป็นพิษสูงต่อมนุษย์ แม้ในปริมาณเล็กน้อย
การนำไปใช้
เมทานอลเป็นสารตั้งต้นทางเคมีที่สำคัญมากในอุตสาหกรรม:
อันตรายและความเป็นพิษ (สำคัญมาก!)
เมทานอลไม่ใช่สารสำหรับบริโภค
กลไกการเกิดพิษ:
ร่างกายมนุษย์จะ metabolize เมทานอลเป็น ฟอร์มัลดีไฮด์ ก่อน จากนั้นจึงเปลี่ยนเป็น กรดฟอร์มิก (Formic Acid) ซึ่งเป็นสารพิษที่ไปยับยั้งการทำงานของไมโตคอนเดรียในเซลล์ ทำให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรด (acidosis) และทำลายระบบประสาทส่วนกลาง โดยเฉพาะเส้นประสาทตาที่อาจทำให้ตาบอดได้
ปริมาณที่อันตราย: ปริมาณเพียง 30-100 mL (ประมาณ 2-6 ช้อนโต๊ะ) ของเมทานอลบริสุทธิ์สามารถทำให้เสียชีวิตได้
การปฐมพยาบาลและการรักษา